Wojnowicki Zamek Niebawem Otworzy Swoje Podwoje

Przestrzeń turystyczna gminy Miękinia, która zgodnie z przyjętą definicją stanowi obszary, na których występuje zjawisko ruchu turystycznego (niezależnie od jego wielkości i charakteru) wzbogaci się, już od 1 marca 2015 r. o nową bazę turystyczną. Nowy zarządcza Zamek Wojnowice Sp. z o.o. przywraca do świetności, zamknięty trzy lata temu zamek na wodzie.

Budowla przechodzi gruntowny remont, renowację wnętrz i odtwarzane są detale architektoniczne. Mimo trwających prac konserwatorskich zamek otwiera już swoje podwoje dla turystów, oferując im bazę gastronomiczną i noclegową, z nowoczesną kuchnią oraz zmodernizowanymi pokojami z łazienkami. Goście będą mieli do dyspozycji 6 pokoi, w tym 3 jednoosobowe i 2 dwuosobowe oraz restaurację. Obiekt będzie także udostępniany na konferencje naukowe i różnorodne szkolenia. Prezes Zarządu Jan Andrzej Dąbrowski poinformował, że po zakończeniu prac związanych z restauracją elewacji wewnętrznych i dziedzińca kolejnym etapem będzie remont fosy oraz rewitalizacja zabytkowego parku.

Niewątpliwie zamek na wodzie stanowi największy walor kulturowy gminy Miękinia. Wojnowicki zabytek jest obiektem powszechnie znanym na terenie Dolnego Śląska, a także w kraju i za granicą. To obiekt o znaczeniu ponadregionalnym, jeden z nielicznych tego typu w Polsce. Budowla o wyjątkowych walorach architektonicznych, malowniczej bryle, ściśle związany z kulturą późnośredniowiecznego Wrocławia. Opisywany i publikowany we wszystkich przewodnikach turystycznych po Polsce oraz Dolnym Śląsku, a także w wielu wydawnictwach albumowych poświęconym zabytkowym budowlom z różnych epok.

Z kart historii najnowszej odnotowano, że zamek po II wojnie światowej był opuszczony i popadał w ruinę. W latach 1960-1970 przejął go wrocławski oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Dzięki wsparciu wojewódzkiego konserwatora zabytków, który finansował całość prac remontowych w zamku i parku, obiekt powoli odzyskał swój charakter i piękno.

Zamek od 1987 roku administruje Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu, a obiekt pełni rolę Domu Pracy Twórczej dla środowisk artystycznych i naukowych Wrocławia i kraju. W zamku rozpoczęła działalność galeria, kawiarnia, restauracja i hotel. Przez wiele lat opiekunem zamku w Wojnowicach był Franciszek Oborski.Mimo, że obiekt ten jest znanym i chętnie odwiedzanym miejscem przez Wrocławian, Stowarzyszenie Historyków Sztuki, które przez kilkadziesiąt lat nim zarządzało zrezygnuje z jego prowadzenia.

26 października 2012 roku budynek wraz z tak zwanym „domkiem ogrodnika" zostają zamknięte, natomiast park pozostaje w dalszym ciągu dostępny dla turystów. Stowarzyszenie Historyków Sztuki w Warszawie, dotychczasowy zarządca, przekazało obiekt do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa, którym zarządza Starosta Średzki. Kilka miesięcy trwają prace Starosty Średzkiego, wspólnie z Wojewodą Dolnośląskim, przy udziale Ministerstwa Skarbu Państwa dotyczące dalszych losów zamku, jego zagospodarowania i zadecydowaniu o wyborze podmiotu, który będzie zarządzał zabytkowym obiektem.

Od 7 czerwca 2014 r. nowym gospodarzem obiektu zostaje Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Zamek ma być miejscem spotkań dla Europy Wschodniej i realizacji działalności statutowej fundacji. Obejmuje ona inicjatywy kulturalne, edukacyjne i naukowe, których celem jest zbliżenie Polaków z narodami zza granicy wschodniej.

***

Zamek w Wojnowicach wzniesiono w roku 1513, przebudowywany był w latach 1545-1560 oraz w XVIII i XX wieku. Gotycko-renesansowy nawodny zamek obronny pierwotnie stanowił siedzibę rycerską. Powstał na planie prostokąta o wymiarach około 22 x 24 m, pierwotnie w układzie podkowiastym, od 1. połowy XVI w. jako czteroskrzydłowe założenie z wewnętrznym dziedzińcem. Otoczony został fosą z ceglanym mostem od strony północnej, który powstał w miejscu mostu zwodzonego. Jako budulca użyto cegły, jedynie detale architektoniczne takie jak obramienia okien i renesansowy portal z herbami Bonerów wykuto w piaskowcu. Przy portalu znajduje się smukła wieżyczka zwieńczona obecnie krenelażem, natomiast skrzydła zamku mają schodkowe szczyty. Dziedziniec, w którym umieszczono studnię, w przyziemiu od wschodu otoczony jest arkadami. Na elewacjach zewnętrznych, od strony wschodniej, południowej i zachodniej zachowały się wykusze latrynowe.

Wokół zamku rozpościera się park o powierzchni 6,96 ha założony w połowie XIX wieku, w stylu angielskim z roślinnymi elementami kompozycyjnymi typowe dla założenia dworskiego, jak aleja, potężne lipy oraz drzewostan z gatunkami egzotycznymi i rodzimymi, charakterystyczny dla parków naturalistycznych XIX wieku.

Otoczenie wsi, położone na styku dwóch mezoregionów geograficznych: Pradoliny Wrocławskiej i Wysoczyzny Średzkiej należy do jednych z najładniejszych w gminie. Naturalne walory krajobrazowe - lekko pofalowany teren porośnięty lasami mieszanymi i szpilkowymi, lasy pocięte systemem grobli, z oczkami wodnymi i podmokłymi, bujnymi łąkami, szerokie plamy pól uprawnych sprawiają, że ta część gminy Miękinia stała się często i chętnie odwiedzanym miejscem.

Tekst i zdjęcia
Zbigniew Pilch