Masz Pytanie Do Prawnika? Odpowie Ci Na Naszych Łamach!
Czym jest ubezwłasnowolnienie i jakie są rodzaje ubezwłasnowolnienia? Ubezwłasnowolnienie to pozbawienie osoby fizycznej zdolności do czynności prawnych, to znaczy możliwości zmieniania własnej sytuacji prawnej samodzielnym działaniem czyli np. zawarcie umowy sprzedaży samochodu, zawarcie umowy o pracę, czy otwarcie konta w banku. Wyróżniamy dwa rodzaje ubezwłasnowolnienia: ubezwłasnowolnienie częściowe Ubezwłasnowolniona całkowicie może być osoba, która ukończyła lat trzynaście, jeżeli wskutek różnych okoliczności (np. zaburzenia psychiczne, uzależnienie od narkotyków, pozostawania w stanie śpiączki) nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie Sąd wyznacza opiekuna. Ubezwłasnowolniony całkowicie traci zdolność do czynności prawnych, a zatem każda czynność zmieniająca jego sytuacje prawną np. zawarcie umowy z operatorem telefonii komórkowej, otwarcie rachunku w banku, kupno roweru itp. jest z mocy prawna nieważna, czyli traktuje się ją jak nieistniejącą. Wyjątkiem od tej zasady są umowy zawierane w drobnych bieżących sprawach życia codziennego np. kupno biletu na przejazd autobusem, drobne zakupy spożywcze. Nawet takie umowy mogą być nieważne, jeżeli są krzywdzące dla ubezwłasnowolnionego – np. sprzedawca sprzeda rzecz drożej niż zwykle. Ubezwłasnowolniona częściowo może być osoba pełnoletnia, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustala się kuratora. Osoba ubezwłasnowolniona częściowa ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych, tzn. że aby czynność prawna – np. umowa była uznana za ważną – musi na nią wyrazić zgodę kurator np. nie może sprzedać komuś swojego auta o ile kurator nie wyrazi na to zgody. Funkcję kuratora może sprawować rodzic. Osoba ubezwłasnowolniona częściowo może bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, jak np. zakupy spożywcze oraz bez zgody przedstawiciela ustawowego rozporządzać swoim zarobkiem, chyba że sąd opiekuńczy z ważnych powodów postanowi inaczej. Oznacza to, że zarobione przez siebie pieniądze może wydawać według własnego uznania. Kto może zostać opiekunem lub kuratorem i jakie są jego obowiązki? Opiekunem lub kuratorem może zostać osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, czyli pełnoletnia, która nie została ubezwłasnowolniona oraz korzystająca z pełni praw publicznych. Opiekun lub kurator powinien cieszyć się nieposzlakowaną opinią, stanem zdrowia pozwalającym na pełnienie funkcji opiekuna lub kuratora oraz nie może być karany za przestępstwo popełnione umyślnie. Może być nim osoba z rodziny ubezwłasnowolnionego. Opiekun lub kurator powinien dbać o to , aby jego podopieczny miał środki do życia, opiekę lekarską, nie stwarzał zagrożenia dla siebie i innych osób, ale nie jest zobowiązany do ponoszenia jakichkolwiek nakładów i wydatków na rzecz podopiecznego. Odpowiadając zatem na pytanie czytelnika wskazać należy, że jeżeli osoba ubezwłasnowolniona posiada długi powstałe przed ubezwłasnowolnieniem, to opiekun lub kurator nie ma obowiązku ponoszenia jakichkolwiek nakładów i wydatków ze swojego majątku na rzecz ubezwłasnowolnionego, a zatem nie ma również obowiązku spłacać jego długów. Wskazać jednak należy, że jeżeli ubezwłasnowolniony posiada długi to do zadań opiekuna lub kuratora z pewnością należeć powinna pomoc w ich spłacie i reprezentowanie go w postępowaniach z nim związanych, tj. kontakt z wierzycielami celem rozłożenia zobowiązania na raty, pomoc w znalezieniu dla ubezwłasnowolnionego pracy lub źródła dodatkowego zarobkowania, oczywiście o ile jego stan zdrowia na to pozwala. Istotne jest tutaj oddzielenie dwóch majątków – majątku opiekuna i majątku ubezwłasnowolnionego. Jeżeli ubezwłasnowolniony ma swój majątek i zarazem długi to opiekun zobowiązany jest spłacić należne długi, ale tylko z majątku osoby ubezwłasnowolnionej, nie zaś ze swojego majątku. Nie istnieje również możliwość dochodzenia przez wierzycieli zaspokojenia długów osoby ubezwłasnowolnionej z majątku osobistego kuratora lub opiekuna. Nadmienić jednak należy, że opiekun lub kurator będą odpowiadać za szkody wyrządzone przez ubezwłasnowolnionego osobom trzecim, po ubezwłasnowolnieniu i ustanowieniu kuratora lub opiekuna, np. ubezwłasnowolniony w napadzie agresji złamie komuś rękę. Osoba poszkodowana musi wykazać jednak kuratorowi lub opiekunowi winę w nadzorze, tj. niedopełnienie przez niego swoich obowiązków. Jak wygląda postępowanie o ubezwłasnowolnienie? Wniosek o ubezwłasnowolnienie może zgłosić: 1) małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie; 2) jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo, z tym że krewni osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, nie mogą zgłaszać tego wniosku, jeżeli osoba ta ma przedstawiciela ustawowego – czyli opiekuna lub rodzica; 3) jej przedstawiciel ustawowy Pamiętać należy jednak, że jeżeli wniosek o ubezwłasnowolnienie został złożony w złej wierze lub lekkomyślnie, osoba go składająca podlega karze grzywny. Wniosek składa się do Sądu Okręgowego właściwego dla miejsca zamieszkania osoby, której dotyczy wniosek, a w przypadku braku miejsca zamieszkania, Sąd właściwy dla miejsca pobytu. Sąd wysłuchuje osobę, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, Ubezwłasnowolnić może jedynie Sąd. Nadmienić również należy, że Sąd nie jest związany treścią wniosku, tzn. że jeżeli Wnioskodawca wnosi o ubezwłasnowolnienie całkowite, a Sąd nie znajdzie podstaw do ubezwłasnowolnienia całkowitego, ale uzna za zasadne ubezwłasnowolnienie częściowe, to orzeknie o ubezwłasnowolnieniu częściowym. Po uprawomocnieniu się orzeczenia w przedmiocie ubezwłasnowolnienia, Sąd Okręgowy przekaże z urzędu sprawę do właściwego Sądu Rejonowego celem ustanowienia opiekuna lub kuratora. adwokat Adam Gregorczyk Państwa pytania mogą dotyczyć przedstawionego tematu i wszelkich innych kwestii. Prosimy je kierować na adres e-mail: 
Czy ubezwłasnowolniając dorosłego syna przejmę jego długi i jak wygląda procedura? - pyta czytelnik. Zanim odpowiemy na pytanie, pozwolimy sobie przedstawić czytelnikom najistotniejsze zagadnienia związane z kwestią ubezwłasnowolnienia.{jcomments on}
i ubezwłasnowolnienie całkowite.
w obecności biegłego psychologa oraz - w zależności od stanu zdrowia osoby, która ma być wysłuchana - biegłego lekarza psychiatry lub neurologa.
radca prawny Paweł Śmiałkowski
SGK Kancelarie we Wrocławiu
ZOBACZ RÓWNIEŻ
ARTYKUŁY PARTNERÓW
